[Elfen]

Casinoların Ekonomik ve Sosyolojik Etkileri

Son yıllarda casino oyunları, toplam turizm ürünün bir parçası olarak kabul edilmeye başlandı. Casinu oyun­larına yüklenen bu rolün örneklerini alan yazında yapıl­mış çalışmalarda görmekteyiz. Güney Afrika’da (Botha, Crompton and Kim, 1998), Güney Kore’de (Lee and Kwon, 1997), Avusturalya’da (Hail and Hamon, 1996; Prideaux, 2000), ABD’de (Borden, Fletcher and Harris, 1996; Braunlich, 1996; Rephann, Dalton, Stair and Isserman, 1997), ABD’de Nehirgemisi casinolarda (Hsu, 2000; Truitt, 1996), Avusturya’da (Smeral, 1998), Kanada’ da (Smith and Hinch, 1996), İsrail’de (Israeli and Mehrez, 2000). Geçmişte oyunlar ahlaka aykırı olarak sayılmak­taydı. Kötü alışkanlık, günah, uyuşturucu madde trafiği, intihar, iflas, boşanma ve rüşvet olarak görülmekteydi (Pizam and Pokela, 1985; Smeral, 1998; Stokawski, 1996; Thompson, Pinney ve Schibrowsky, 1996). Oyunların son yıllardaki görünümü ise, boş zaman faaliyeti olarak ka­bul edilen bir sosyalleşme olgusu olarak kabul görmekte ve turizm gelişimini teşvik eden bir strateji içinde yer aldığı varsayılmaktadır (Eadington, 1998).

Casino oyunları ile turizm arasında ilişkiyi kuran alan yazını çalışmalar dört grup altında toplanabilir:

• Ekonomik etkisini ortaya çıkartan çalışmalar (Borden and Fletcher and Harris, 1996; Felsentein and Freeman, 1998; Gabe, Kinsey and Loveridge, 1996; Lee and Kwon, 1997; Smeral, 1998; Truitt, 1996)
• Sosyal ve Kültürel etkisini ortaya çıkaran çalış­malar ( Pizam and Pohela, 1985; Stokvvski, 1996; Thompson and Pinney and Schibrovvsky, 1996)
• Casino oyunlarının yasallığını tartışan çalışma­lar ( Eadington, 1996; Israeli and Mehrez, 2000; Luxner, 1997)
• Casino oyunlarının anlayışını ortaya koyan ça­lışmalar (Carmichael, Peppard and Boudreau, 1996; Caneday and Zeiger, 1991; Hsu, 2000; Long, 1996)

ABD’deki ‘Casinoların Etkisini Araştırma Ulusal Komisyonu’nun raporu da ilginç; ‘casinoların olduğu böl­gelerde boşanmalar, iflaslar ve cinayetler artıyor’.

Oysa casinolar ile ilgili ABD’de yapılan araştırmalar casino lobisini yalanladığı gibi, bu işe bilerek ya da bil­meyerek alet olmak isteyenlere de çok ciddi uyarılar içe­riyor.

Finans dergisi Forbes, 2001 yılında tüm dünyada 900 milyar dolarlık oyun oynandığını, hükümetlerin casinolardan 270 milyar dolar kazandıklarını yazıyor. Geçmişte oyunu yasadışı sayan pek çok hükümetin, artık bunu ya­sal ekonomik işler arasına aldığını, bu eğilimin yay­gınlaştığını öğreniyoruz. İngiltere oyun gelirini, önemli gelir kaynakları arasında sayıyor. Geçmişte casinolara sıkı denetim getiren ABD’de de bu durum hızla değiş­mektedir. 50 eyaletin 48’inde casinolar serbest hale gel­miş. Kanada’da ise Las Vegas stili kumarhaneler yay­gınlaşmaktadır. Fransa ise 13 bin 500 slot makinesi, devlet kasasına yılda 1,7 milyar dolar akıtmaktadır.

Casino gelirleri her geçen yıl katlanarak artmaktadır. 1993 de 34.7 milyar $ iken 2003 yılında ikiye katlanarak 72.87 milyar $ a ulaşmıştır. Aşağıdaki tabloda ABD deki 10 yıllık Casino gelirleri yer almaktadır.

Milyar $

YIL	TOPLAM TİCARÎ CASİNOLAR	TOPLAM OYUN
1993	$11.2	$34.7
1994	$13.8	$39.8
1995	$16.0	$45.1
1996	$17.1	$47.9
1997	$18.2	$50.9
1998	$19.7	$54.9
1999	$22.2	$58.2
2000	$24.3	$61.4
2001	$25.7	$63.3
2002	$26.5	$68.7
2003	$27.022	$72.87

Kaynak: American Gaming Association, Christiansen Capital Advisors LLC

1997 de Casino gelirleri yaklaşık 50.9 milyar $ olmuş­tur. Gelirdeki bu artış hem yeni Casino destinasyonlarm hem de geleneksel Casinolarm endüstriye girmesi nede­niyle meydana gelmiştir.

Casino endüstrisindeki ekonomik büyüme, nüfusun artması ve Casino faaliyetlerine ev halkının katılmasın­daki artış neden olmuştur.

Casinolar, önemli bir ekonomik güçtür. Bu nedenle, Casinolar, işgücü yoğunluğundan dolayı sanayisi geliş­memiş toplumlarda çekim merkezleri olmuştur. Casino endüstrisi ABD ekonomisinin bir gücüdür ve 1 milyon işten daha fazlasını istihdam etmektedir (Cozzetto, 1995).

National Gambling Impact Study Commission’nun 1999 da yayınladığı raporda ulusal düzeyde Casinolar tarafından ekonomik yarar sağladığı söylenmektedir. Yasal oyunlar, toplumların bazılarında pozitif ekonomik etki sağladığı hiç şüphesizdir. Yüzlerce işgören, Casino- ların açılmasıyla yeni ve çok iyi işler elde etmişlerdir.

Aşağıda Casino endüstrisinin ticari Casino bölüm­lerindeki işlerle ilgili bazı istatistikler yer almaktadır.

• Ticari Casinolar yaklaşık 370.000 insanı işe al­makta ve yan işletmelerle birlikte ilave 450.000 iş yaratılmaktadır.
• Casinolardaki işgücü % 79 artmış, 1990 da 198.657 işgören iken 2000 yılında 356.312 ol­muştur.
• Ticari Casino endüstrisinde 1999 dan 2000 e 13.000 den fazla yeni iş yaratılmıştır.
• Casino işgörenlerin kazançları bir önceki yıla göre 500 milyon $ artarak 2001 yılında 11.5 mil­yar $’a (tipler ve diğer sosyal haklar da dahil) yaklaşmıştır.
• Anderson tarafından 1996 yapılan ekonomik etki araştırmasına göre, oyun endüstrisindeki işgörenler film endüstrisinde, eğlence ve rekre­asyon sektöründe ve otel/motel endüstrisinde çalışan işgörenlerden daha yüksek ücret kazan­mışlardır (Anderson, 1997a, 1997b).

“Disneyland” gibi bir eğlence merkezine sahip ol­mayan Türkiye’de eğlence turizmi, uluslararası bir merkez haline tam olarak getirilemeyen İstanbul-Sulu- kule ile sınırlı kalmaktadır. Bununla birlikte, resmi ola­rak ifade edilen bir tür olmamasına rağmen, kumar turizmi; Casinoculuk şeklinde, aşağıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere, Türkiye’de önemli bir konuma sahip­tir. Buna rağmen; 1998 yılının şubat ayında Casinoların kapanmasıyla, bu amaç için ülkemize gelen turistlerin çoğunun, kumar turizmiyle ilgili diğer ülkelere (özellikle Yunanistan’a) kaymıştır.

[Yazar]

Yazılar