[Elfen]

Zarlar atıldığı zaman gelen sayıların adları vardır. Me­sela attığınız zarın ikisi de 6-6 gelirse, buna 6-6 denmez, düşes denir.

Şeş beş=	6-5
Şeş cihar=	6-4
Şeşii se=	6-3
Şeşii dü=	6-2
Şeşii yek=	6-1
Dübeş=	5-5
Beş dört=	5-4
Pencü se=	5-3
Pencü dü=	5-2
Pencü yek=	5-1
Dört cihar=	4-4
Ciharü se=	4-3
Ciharü dü=	4-2
Ciharü yek=	4-1
Düs se=	3-3
Sebayı dü=	3-2
Se yek=	3-1
Dübara=	2-2
Dü yek-	2-1

Zarın Kaç Adı Vardır?

Tavla, İzmir vb. zar oyunlarını oynarken, sallıya sallı­ya attığınız kemik parçalarının bir tek adı olduğunu zanne­der ve ona:

-Zar!..

Dersiniz. Halbuki hiç de böyle değildir. Zarın başka bir çok adı vardır. Fendbazlar zara bir çok isimler takmış­lardır. İşte bunları sıralayalım:

1-İzmir 2-Karagöz 3-Havai 4-Kırpık 5-Ters 6-Fmd’k, 7-Aynalı 8-Gebe 9-Aynasız 10-İyi zar 11-Kötü zar

Bunlardan başka bir de Arnavut zarı ile her tarafı bir zar vardır.

İzmir küçük boyda, hileli bir zardır. Bu zar, özel ola­rak ısmarlanarak yaptırılır. Kahvelerde, gazinolarda bu­lunmaz. Hilebazlar ceplerinde taşırlar. Karagöz küçük boyda, benekleri diğer zarlardan daha siyah bir zardır. Karagöz’ün hilelisi olduğu gibi, temizi, hilesizi de vardır. Havai boy boydur. Hileli zardır. Kenarlan eğelenerek ya­pılan harbi zara kirpik derler. Zarın biri yek, dü, cihar, şeş, beş, se gelmek üzere törpülenerek yapılır. Bu barbut sistemidir. Gülbahar, tavla, çelebi vs., gibi tavlada oyna­nılan zarlı oyunlar için bu şeklin aksi şekilde, zarın biri küçük sayılar, diğeri de büyük sayılar gelecek tarzda ya­pılır.

Ters zar yapılırken şu noktaya dikkat edilir: Kahveler­de, tavlalarda kullanılan zarlarda şeşin altında se varsa, ters zarda aksinedir. Se yerine yek yapılır, ve böylece de­vam eder. Hileli bir zardır.

Fındık, kumarbazların cıvalı zara taktıkları bir isimdir. Aynalı, Gebe zar, Aynasız da hileli zarlardandır. Bunlara da cıva ile hileli şekil verilir, iyi zar temiz, hilesiz, kötü zar hileli zar demektir.

Arnavut zarı öteki zarlar gibi dört köşeli değil, beş kö­şelidir. Bununla hile yapmak mümkün değildir. Atıldığı zaman, birkaç saniye, tıpkı bir topaç gibi fırıl fırıl döndük­ten sonra oturur. Sallamadan da atılsa gene döner. Arna- vutlar bu zardan başka zarla barbut oynamazlar. Boyları da, bildiğimiz zarlara nispeten büyüktür.

Her tarafı bir zar, altı tarafı da şeş, beş, se, yahut yek, dü, cihar olarak yapılır. Fakat bugün bu çeşit zarla oyna­yan, hile yapan kişiler yoktur.

Hileli zar nasıl yapılır?

Zarların siyah benek yerlerinden gayet ince matkapla delikler açılır. Bu deliklerden cıva akıtılır. Zarın biri kötü, biri de iyi, yani biri kazandırıcı, diğeri de kaybettirici bir şekilde yapılır.

Zarın hileli olduğu nasıl anlaşılır?

Hileli, yani cıvalı zarlar, bildiğimiz zarlara nispeten ağır olur. Atıldığı zaman ileri doğru gitmez, atıldığı yerde kalır. Hileli zarla hilesizi birebirinden ayırtmak, cıvalı za­rı anlamak için hilesiz bir zarla, şüphelendiğiniz zarı, bi­rini sağ, diğerini sol avucunuzun ortasına koyunuz, ağır­lık ve hafifliğini fark edersiniz. Hafifi hilesiz, ağırı cıvalı zar’dır. Bir de avucunuzun içinde zarları sallayınız. Te­miz zarın kolaylıkla oynadığını, döndüğünü, sallandığını, hileli zarın ise güçlükle oynadığını, dönmediğini göre­ceksiniz.

Bu kontrolden sonra, şüphenizi gideremediniz mi, bir çakı alınız, şüphelendiğiniz zarın ortasına koyunuz, üzeri­ne ağır bir şeyle vurunuz, ikiye ayırınız, hileli zar ise için­den cıvaların aktığını görürsünüz.

[Yazar]

Yazılar