Paseta Oyunu

PASETA

Paseta, 52 kağıtla oynanır. Karşı karşıya iki kişiden başlayarak, beş, on, on beş kişiye kadar oynanabilir. Oyunculara karşı bir kişi kasa açar. Ne kadar paraya oynu- yorsa, o miktar parayı tabelaya yazdırmaya zorunludur.

Tabela nedir?

Kumarhanelerde, yazı yazdığımız küçük taş tahtalara tabela derler. Kazan ve kayıp, para ve fişle elden alınıp ve­rilmez. Oyuncuların hepsi oynayacakları parayı tabelaya yazdırırlar. Kasa açanın hesabı kalem kalem yazılmaz. Ka­zandıkça, diğer oyuncuların hesaplarından silinir, kaybe­derse ilave edilir.

Kasa açmak ne demektir?

On, on beş oyuncuya karşı, tek başı’na oynamaya Kasa açma derler. Bunu daha açik, daha doğru bir kelime ile ifa­de ede-biliriz:

-Ebelik!

Ebeye karşı on, on beş kişi birden oynar. Herkes bir kağıt istediği miktarda para koyar. Para konulan kağıtların hepsi kazanırsa, ebe ödemeğe mecburdur. Kaybederlerse, hepsini ebe kazanır. Bazen yarısı kazanır, yarısı da kaybe­der, bazen de on beş kişinin üçü, beşi kazanır, diğerleri kaybeder. Bunun aksi de olur: Bütün oyuncular kazanır, bütün oyuncular da kaybedebilir.

Oyunda devam mecburiyeti yoktur. Kazanan istediği zaman bırakabilir. Ebe de muayyen bir zamana kadar oy­namakta zorunlu değildir. Kazandığı zaman oyunu terk edebileceği gibi, bir iki el kaybettikten sonra da oyundan kalkabilir.

Müzayede

Ebelik müzayede iledir. Müzayede en çok kim arttırır­sa o ebe olur; kasa açar.

Nasıl oynanır?

Pontarcılar ebeye karşı oynayanlar, muhtelif kağıtlara para sürenler, eski oynanmış kağıtların içinden isteyecek­leri sayıları ve yahut suratları seçerler, bir oyuncu yalnız bir kağıda para koymakla zorunlu değildir, muhtelif kağıt­lara üç, beş para koyabilir yada masanın üstüne kapalı ola­rak bırakırlar. Tabelacı, sürülen paranın miktarını kapalı kağıtların önlerine, masaya yazarlar.

Ebe kağıtları karıştırır. Pontarcıların, ebenin elinden kağıtları alıp karıştırmaya haklan vardır. Bu haklarını iste­dikleri zaman tabi oyun başlamadan evvel kullanabilirler.] Destenin ortasından, yahut en altından bir kağıt çeker, bu­nu destenin ortasına sokar, keser, kağıdı soktuğu yerde bı­rakmaz, çıkarır, en üste koyar.

Bu iş tamamlandıktan sonra, pontarcıiar, kapalı duran kağıtları açarlar. Oyuncuların, hangi kağıtlara para koy­dukları anlaşılır. 0 zaman, ebe desteyi çevirir, tersini üste çıkarır. Kağıtları açmaya başlar. Kılıçtaki gibi her kağıdı kapalı alıp sonradan açmaz, açık verir, ikişer ikişer indirir.

Oyuncuların para koydukları kağıt üstte çıkarsa ebe kazanır, İkincide gelirse kaybeder ve bu bütün deste açılın­caya kadar devam eder.

Ebenin şansı kötü gidiyor, kaybediyorsa, kağıtları aç­tıktan birkaç el sonra, yarı yolda bir kelime ile istediği za­man oyunu bozabilir, kağıtları karıştırır, oyun yeniden başlar, bu ebenin hakkıdır.

Pontarcıların böyle bir hakları yoktur; Kaybederlerken, yarı yolda oyunu bozdurup kağıtları karıştırtamazlar. Ma­amafih, onlar da her oyuna girmeğe, her el oynamaya mec­bur değildirler. Üç el oynayıp, on el oynamamak haklarıdır.

Tık tık gider!

Ebeye karşı oynayan oyuncuların istedikleri kağıtlar gerek ebenin lehinde, gerek oyuncunun lehinde veya her ikisinin aleyhlerinde çıkarsa, tekrar o kağıda para sürülebi­lir. Çünkü, bir deste iskambilde her cinsten dört kağıt ol­duğuna nazaran geride daha üç kağıt var demektir. Yalnız, ebe o kağıda tekrar para konulmasını istemezse buna mani olabilir. Bu, ona verilmiş bir haktır. Böyle bir vaziyet kar­şısında kalırsa, baş parmağı ile:

-Tik! Tik! diye kağıda vurur. Bu vuruşun anlamı şu­dur: – Kazandığın veya kaybettiğin kağıda tekrar para ko­yamazsın.

Oynatmak istediği aman şu sözü söyler: -Gider!

Ebenin, kendi oynadığı, para koyduğu kağıtlara da pa­ra koydurmamaya hakki vardır.

Mano!

Barbut manosu gibi “fasulye yazmak” sureti ile alın­maz. Kazançlar tabelaya yazılır. Hesap oyun bittiği zaman görülür. Yahut, kazanıp gitmek isteyen oyuncunun kazan­dığı paranın miktarına göre yüzde on mano alınır. Yüz lira kazanan 10, elli lira kazanan 5, yirmi lira kazanan 2 lira vermeye mecburdur. Kaybedenden mano alınmaz.

Hüe!

Paseta’mn başlıca hileleri şunlardır:

• İskaleta.
• İsvoli çekmek
• Çift kağıt indirmek.

İskaleta, daima bir kağıda para koyan, mesela her za­man papaz, as veya sekizliyi, beşliyi isteyen oyunculara ya­pılabilir. Kumar hırsızı bilir, dikkat etmiştir. Hayri her vakit papaz, Mustafa sekizliyi, Ahmet dokuzluyu ister, bu kağıt­lara para koyar. Bunun için kağıtları yerden toplarken, bu kağıtları kaybettirecek bir şekilde düzeltir, sıralar, bu işi ga­yet ustalıkla ve çabuk yapar. Kolay kolay anlaşılmaz.

Kağıtları düzelttikten sonra eline alır, karıştırmaya başlar, Fakat ne kadar karıştırsa iskaleta bozulmaz, çünkü, kağıtları iskaletayi bozmayacak şekilde karıştırır, kılıcı vu­rur, bekler.

İskaleta dalaveresine uğramamak için, kılıcı vurduktan sonra, desteyi alıp karıştırmak gerekir. 0 zaman önemi kal­maz, hile bozulur, altüst olur.

Desteyi, hafifçe meyillendirip, köşe tarafından kağıtla­rın cinsini görmek; kazandıracak kağıdı gördüğü yerden ortadan, daha üstten çekip almak sureti ile yapılan hileye isvoli derler. Bu da mumareseye bağlı ve el çabukluğunu gerektiren bir hilekarlıktır.

İki kağıt indirmek, isvolinin başka nev’idir. Ebe, kağıt­ları çaprazlama verirken, pontarın istediği kağıdın alttan geldiğini görür, esasen birinciden sonra gelen kağıtları görmek için daima kağıdı meyilli çektiği için, biraz gözü kuvvetli olan, gelen kağıdı ucundan görür, kösedeki numa­radan, işaretinden cinsini anlar Kendine kaybettirecek ka- ğıtlardansa, üstteki kağıdı tek olarak indirmez, pontara göstererek çift indirir. Bunu o kadar seri yapar ki kolay kolay fark edilemez. Bu hileyi de uygulamak için el ça­bukluğu ve keskin bir göz ister.

Köşeleri numarasız ve işaretsiz kağıtlarla oynanılırsa “iki kağıt indirmek” hilesi yapılamaz.